Η ενέργεια υπάρχει παντού γύρω μας — στη φύση, στα ηφαίστεια, στις θάλασσες, στα φυσικά φαινόμενα, ακόμα και στην τροφή.
Είναι το φυσικό μέγεθος που προκαλεί τις διάφορες μεταβολές στον υλικό κόσμο.
Η ενέργεια:
-
δεν δημιουργείται ούτε καταστρέφεται,
-
αλλά μετατρέπεται από μία μορφή σε άλλη.
Η ενέργεια είναι απαραίτητη για τη ζωή και την τεχνολογική εξέλιξη.
Οι μηχανές και οι συσκευές του ανθρώπου βοηθούν στη μετατροπή της ενέργειας ανάλογα με τις ανάγκες.
📌 Παράδειγμα:
Στον ανεμιστήρα, η ηλεκτρική ενέργεια μετατρέπεται σε κινητική (κίνησης των φτερών) και θερμική (λόγω τριβών).
 |
| ενέργεια |
⚡ Γενική Κατάταξη των Μορφών Ενέργειας
🌞 Α. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Ήπιες – Καθαρές)
Είναι πηγές που ανανεώνονται συνεχώς από φυσικά φαινόμενα (ήλιο, άνεμο, νερό, θερμότητα της γης).
Είναι φιλικές προς το περιβάλλον και δεν ρυπαίνουν.
1️⃣ Ηλιακή Ενέργεια
Προέρχεται από την ακτινοβολία του Ήλιου, που οφείλεται στις πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης μέσα του.
Χρησιμοποιείται σε φωτοβολταϊκά και ηλιακούς θερμοσίφωνες.
2️⃣ Υδροδυναμική Ενέργεια
Η ενέργεια που έχει το νερό όταν πέφτει από ύψος (π.χ. φράγματα).
Ο ήλιος προκαλεί τον κύκλο του νερού, άρα έμμεσα είναι και ηλιακής προέλευσης.
3️⃣ Αιολική Ενέργεια
Προέρχεται από την κίνηση του αέρα που δημιουργείται λόγω της άνισης θέρμανσης της γης από τον ήλιο.
Χρησιμοποιείται σε ανεμογεννήτριες.
4️⃣ Βιομάζα
Η χημική ενέργεια που περιέχεται σε ζωντανούς οργανισμούς και φυτά.
Παράγεται μέσω της φωτοσύνθεσης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο (π.χ. βιοαέριο, βιοντίζελ).
5️⃣ Γεωθερμική Ενέργεια
Προέρχεται από τη θερμότητα του εσωτερικού της γης.
Χρησιμοποιείται για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή θέρμανση κατοικιών.
6️⃣ Παλιρροϊκή και Κυματική Ενέργεια
Προέρχεται από:
- την παλίρροια (έλξη Ήλιου και Σελήνης),
- ή την κίνηση των κυμάτων (λόγω ανέμων και άλλων φυσικών φαινομένων).
- Χρησιμοποιείται σε παλιρροϊκούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού.
🛢️ Β. Μη Ανανεώσιμες (Συμβατικές) Πηγές Ενέργειας
Είναι πηγές που δεν ανανεώνονται εύκολα ή χρειάζονται εκατομμύρια χρόνια για να σχηματιστούν.
Παραδείγματα:
- Άνθρακας
- Λιγνίτης
- Πετρέλαιο
- Φυσικό αέριο
Μειονέκτημα: η καύση τους ρυπαίνει το περιβάλλον, παράγοντας διοξείδιο του άνθρακα, μονοξείδιο του άνθρακα και διοξείδιο του θείου.
💡 Μορφές Ενέργειας
⚙️ 1. Δυναμική Ενέργεια
Η ενέργεια που έχει ένα σώμα λόγω της θέσης ή της κατάστασής του.
📌 Παράδειγμα:
- Μια γλάστρα σε παράθυρο (ύψος).
- Ένα τεντωμένο ελατήριο (κατάσταση).
🏃 2. Κινητική Ενέργεια
Η ενέργεια που έχει ένα σώμα όταν κινείται.
Μαζί με τη δυναμική, αποτελούν τη μηχανική ενέργεια.
🔌 3. Ηλεκτρική Ενέργεια
Η ενέργεια που μεταφέρουν τα ηλεκτρόνια μέσα σε έναν αγωγό.
Παράγεται από άλλες μορφές ενέργειας (π.χ. αιολική, υδροδυναμική, πυρηνική, χημική).
⚗️ 4. Χημική Ενέργεια
Η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στους χημικούς δεσμούς των ουσιών.
Απελευθερώνεται όταν γίνονται χημικές αντιδράσεις.
📌 Παραδείγματα:
- Καύση καυσίμων → θερμότητα
- Μπαταρίες → ηλεκτρική ενέργεια
- Τροφή → ενέργεια για τον οργανισμό
☢️ 5. Πυρηνική (Ατομική) Ενέργεια
Προέρχεται από τη μετατροπή πυρήνων ατόμων με σχάση ή σύντηξη.
Χρησιμοποιείται σε πυρηνικά εργοστάσια και πυρηνοκίνητα πλοία.
Είναι πολύ ισχυρή, αλλά και επικίνδυνη λόγω ραδιενέργειας.
