Διαστημική τεχνολογία
Η διαστημική τεχνολογία αναφέρεται στην εφαρμογή επιστημονικών γνώσεων και τεχνικών μεθόδων για την εξερεύνηση, τη μελέτη και την αξιοποίηση του διαστήματος.
Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως η σχεδίαση, η κατασκευή, η εκτόξευση και η λειτουργία δορυφόρων, διαστημικών σκαφών, τηλεπικοινωνιακών συστημάτων και άλλων εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την έρευνα και την εμπορική εκμετάλλευση του διαστήματος.
Βασικοί τομείς της διαστημικής τεχνολογίας:
Δορυφόροι: Χρησιμοποιούνται για επιστημονική έρευνα, παρακολούθηση της Γης (π.χ. καιρός, κλιματικές αλλαγές), τηλεπικοινωνίες, πλοήγηση (π.χ. GPS) και στρατιωτικές εφαρμογές.
Διαστημικά σκάφη: Περιλαμβάνουν μη επανδρωμένα διαστημικά οχήματα (π.χ. ρομποτικές αποστολές στον Άρη) και επανδρωμένες αποστολές (π.χ. Διεθνής Διαστημικός Σταθμός).
Εκτοξεύσεις: Η ανάπτυξη πυραύλων και συστημάτων εκτόξευσης για την αποστολή φορτίων και ανθρώπων στο διάστημα.
Τηλεπικοινωνίες: Η χρήση δορυφόρων για παγκόσμιες επικοινωνίες, τηλεόραση, ραδιόφωνο και διαδίκτυο.
Παρακολούθηση της Γης: Μελέτη του περιβάλλοντος, πρόβλεψη καιρού, διαχείριση φυσικών καταστροφών και παρακολούθηση κλιματικών αλλαγών.
Επιστημονική έρευνα: Μελέτη του ηλιακού συστήματος, μακρινών γαλαξιών, μαύρων τρυπών και άλλων αστρονομικών φαινομένων.
Το διαστημικό περιβάλλον είναι ένα αρκετά καινοτόμο περιβάλλον και η εργασία σε αυτό απαιτεί συχνά ειδικά εργαλεία και ειδικές τεχνικές.
Πολλές κοινές καθημερινές υπηρεσίες για επίγεια χρήση, όπως η πρόγνωση του καιρού, τα δορυφορικά συστήματα πλοήγησης, η δορυφορική τηλεόραση και ορισμένα συστήματα επικοινωνιών μεγάλων αποστάσεων βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη διαστημική υποδομή. Ιστορική εξέλιξη της εξερεύνησης του διαστήματος
Οι πύραυλοι χρησιμοποιούνται κατεξοχήν στα προγράμματα εξερεύνησης του διαστήματος. Είναι σε θέση να μεταφέρουν στο διάστημα μεγάλου βάρους αντικείμενα, όπως διαστημoσυσκευές, δορυφόρους και διαστημόπλοια. Το βάρος που μπορούν να μεταφέρουν μπορεί να φτάσει και τους 100 τόνους ανάλογα με τον πύραυλο.
Η πρώτη χώρα στη Γη που έθεσε οποιαδήποτε τεχνολογία στο διάστημα ήταν η Σοβιετική Ένωση. Η ΕΣΣΔ έστειλε τον δορυφόρο Sputnik 1 στις 4 Οκτωβρίου 1957. Ζύγιζε μόλις 83 κιλά (183 λίβρες) και πιστεύεται ότι περιστρεφόταν γύρω από τη Γη σε υψόμετρο 250 χλμ. Είχε δύο πομπούς ραδιοσυχνοτήτων (20 και 40 MHz), οι οποίοι εξέπεμπαν ένα διαρκές «μπιπ» που θα μπορούσαν να ακουστούν από ραδιόφωνα σε όλο τον κόσμο.
Η πρώτη επιτυχημένη ανθρώπινη διαστημική πτήση ήταν ο Vostok 1, που μετέφερε τον 27χρονο σοβιετικό κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν στις 12 Απριλίου 1961.
Το πρώτο τεχνητό αντικείμενο που πέταξε για τη Σελήνη ήταν το Luna 1 στις 4 Ιανουαρίου 1959 και έπειτα ήταν ο πρώτος ανιχνευτής που έφτασε σε μια ηλιοκεντρική τροχιά γύρω από τον Ήλιο.
Οι πρώτοι άνθρωποι προσεδαφίστηκαν στη Σελήνη (προσεληνώθηκαν) στις 20 Ιουλίου 1969 σύμφωνα με τις ζώνες ώρας των ΗΠΑ ή στις 21 Ιουλίου και ώρα 02:56 κατά την ώρα Γκρήνουιτς και 04:56 ώρα Ελλάδας. Συγκεκριμένα ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στη επιφάνεια της Σελήνης ήταν ο Νηλ Άρμστρονγκ (Neil Armstrong), διοικητής του Απόλλων 11.
Διαστημικό λεωφορείο
Το Διαστημικό Λεωφορείο της NASA, που επίσημα λέγεται «Διαστημικό Σύστημα Μεταφορών» (Space Transportation System-STS), είναι ιστορικός φορέας εκτόξευσης πληρωμάτων και φορτίου των ΗΠΑ.
Το διαστημικό λεωφορείο ήταν το πρώτο τροχιακό διαστημικό σκάφος που σχεδιάστηκε με μερική ικανότητα επαναχρησιμοποίησης. Ήταν επίσης το πρώτο επανδρωμένο διαστημικό σκάφος με φτερά που έχει επιτύχει να εκτοξευθεί σε τροχιά και να προσγειωθεί. Μετέφερε μεγάλα ωφέλιμα φορτία σε διάφορες τροχιές, χρησίμευσε σαν πορθμείο για την μεταφορά πληρωμάτων προς και από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), και εκτέλεσε αποστολές συντήρησης και επισκευών.
Διαστημικό τηλεσκόπιο
Ένα διαστημικό τηλεσκόπιο ή διαστημικό παρατηρητήριο είναι ένα τηλεσκόπιο που βρίσκεται στο εξώτερο διάστημα και χρησιμοποιείται για την παρατήρηση αστρονομικών αντικειμένων.
Τα παρατηρησιακά δεδομένα των διαστημικών τηλεσκοπίων δεν υπόκεινται στο ατμοσφαιρικό φιλτράρισμα και την παραμόρφωση (σπινθηρισμός) της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και δεν επηρεάζονται από τη φωτορύπανση που αντιμετωπίζουν τα συμβατικά επίγεια τηλεσκόπια.
Διαστημικές στολές
Η στολή που φορούν οι αστροναύτες αποτελεί για αυτούς κάτι παραπάνω από την ένδυσή τους. Θα έλεγε κανείς ότι είναι το προσωπικό τους «διαστημόπλοιο». Υπάρχουν δύο είδη στολών.
 |
| διαστημικές στολές |
Tο πρώτο από αυτά είναι η πορτοκαλί στολή -που ίσως έχετε δει- και ονομάζεται ACES (Advanced Crew Escape Suit), ή ανεπίσημα… στολή-κολοκύθα!
Τη στολή αυτή τη φορούν οι αστροναύτες κατά την εκτόξευση, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και κατά την επιστροφή και προσεδάφισή τους στη Γη. Άλλη μορφή της ενδυμασίας αυτής αποτελεί η Ρωσική έκδοσή της, με το όνομα Sokol, που επίσης είναι σχεδιασμένη μόνο για εντός του διαστημικού σκάφους.
Το δεύτερο είδος στολής είναι σχεδιασμένο για τους διαστημικούς περιπάτους (spacewalks), δηλαδή για τις δραστηριότητες που καλούνται να εκτελέσουν οι αστροναύτες εκτός σκάφους. Η έξοδος από το σκάφος μπορεί να γίνει είτε με πρόσδεση του αστροναύτη σε αυτό, είτε χωρίς.
Οι στολές EMU είναι κατασκευασμένες από πολλαπλές στρώσεις υλικών, καθεμιά από τις οποίες είναι υπεύθυνη για κάτι.
Το εξώτερο στρώμα, χρώματος λευκού, για παράδειγμα, είναι αυτό που ανακλά το ηλιακό φως.
Οι ρίγες που φέρουν εξωτερικά συνήθως οι στολές χρησιμεύουν στο να ξεχωρίζει ο ένας αστροναύτης από τον άλλο.
Οι στολές διαθέτουν ακόμα προσωπίδες που λειτουργούν ως «γυαλιά ηλίου» με ειδική επίστρωση για την προστασία του προσώπου από το έντονο ηλιακό φως, διατηρώντας παράλληλα καθαρό το οπτικό πεδίο. Μέσα από το κράνος, οι αστροναύτες φορούν συσκευή με ακουστικά και μικρόφωνα ώστε να επικοινωνούν με τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος και με την ομάδα ελέγχου.
Επιπλέον, φορούν γάντια με θερμαντήρες ώστε να προστατεύονται τα δάχτυλά τους από τις χαμηλές θερμοκρασίες και παράλληλα να μπορούν να χρησιμοποιούν με ασφάλεια τα διάφορα εργαλεία που χρειάζονται κατά τις επιδιορθώσεις.
Κάτω από τη στολή, οι αστροναύτες φορούν μια ελαστική, εφαρμοστή φόρμα που είναι υπεύθυνη για την ψύξη και τον εξαερισμό. Η φόρμα αυτή καλύπτει όλο το σώμα, εκτός από το κεφάλι, τις παλάμες και τις πατούσες.
Διαθέτει σωλήνες μέσω των οποίων ρέει νερό που προσφέρει δροσιά στον αστροναύτη και ρυθμίζει τη θερμοκρασία του κατά τη διάρκεια του διαστημικού περιπάτου, που συνήθως διαρκεί αρκετές ώρες. Ακόμα, οι αεραγωγοί της φόρμας είναι υπεύθυνοι για την απομάκρυνση του ιδρώτα και την κυκλοφορία του αέρα.
Επίσης, στον εξοπλισμό συμπεριλαμβάνεται ένα σακίδιο που προσφέρει ηλεκτρική ενέργεια, περιέχει το οξυγόνο που αναπνέουν οι αστροναύτες και ταυτόχρονα απομακρύνει το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνεται με την εκπνοή.
Το σακίδιο περιέχει και νερό που αφού ρυθμιστεί η θερμοκρασία του στο σύστημα ψύξης, διοχετεύεται στους σωλήνες της ελαστικής στολής που φορούν οι αστροναύτες.
Διαστημική διατροφή
Η τροφή είναι μία από τις βασικότερες ανάγκες του ανθρώπου για επιβίωση είτε βρίσκεται στη Γη είτε στο διάστημα. Προσφέρει στους αστροναύτες τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και θερμίδες που χρειάζονται για να λειτουργεί ο οργανισμός τους σωστά σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας και για να επιτελούν όλες τις καθημερινές τους εργασίες. Όμως η «διαστημική τροφή» διαφέρει κατά πολύ από την «γήινη».
Το 1961, χρονιά την οποία έγιναν τα πρώτα ταξίδια στο διάστημα, η τροφή των αστροναυτών της αποτελούνταν από πολτοποιημένη τροφή που βρισκόταν μέσα σε μεταλλικά σωληνάρια. Λίγα χρόνια αργότερα στις αμερικανικές αποστολές η τροφή εκτός από υγρή ήταν και σε μορφή σκόνης ή κύβων.
Όμως ήταν δύσκολο για τους πρώτους ανθρώπους στο διάστημα να την καταναλώσουν, καθώς δεν είχε γεύση κάνοντάς την κάτι πρωτόγνωρο και άγνωρο γι’ αυτούς που είχαν συνηθίσει το φαγητό στη Γη.
Όμως, λόγω της έλλειψης της βαρύτητας δεν πρέπει να δημιουργούνται ψίχουλα, κάτι το οποίο αποτρέπεται από την χρήση ειδικών δίσκων και σωληναρίων.
Οι δίσκοι χωρίζονται ανάλογα με τη χώρα-ήπειρο από την οποία προέρχεται η τροφή: κόκκινοι-Ρωσία, μπλε-Αμερική/Ευρώπη. Επιπλέον θα πρέπει η τροφή να είναι αποτρεπτική ως προς την δημιουργία πολλών αποβλήτων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την κατανάλωση τροφών όπως οι ξηροί καρποί.
Το φαγητό όμως δεν συμβάλλει μόνο στην επιβίωση αλλά και στην ψυχική υγεία των κοσμοναυτών. Είναι ένα από τα λίγα πράγματα που απολαμβάνουν, διότι η απουσία αγαπημένων προσώπων τους προκαλεί ένα αίσθημα μοναξιάς. Αυτός λοιπόν είναι ένας τρόπος να νιώσουν λίγο πιο κοντά στο σπίτι τους και σε όσα αγαπάνε στη Γη.
Έτσι οι επιστήμονες με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας έχουν καταφέρει να διατηρούν τη γεύση κάποιων τροφών αναλλοίωτη. Έτσι οι σύγχρονοι αστροναύτες καταναλώνουν σχεδόν όλα τα είδη τροφών όπως δημητριακά, φρούτα, ψάρια και κρέας.
Η συσκευασία της τροφής πρέπει να έχει όσο το δυνατότερο λιγότερο βάρος, να είναι ανακυκλώσιμη και να έχει συγκεκριμένο μέγεθος ανάλογα με το τι εμπεριέχει.
Σπιρουλίνα Σερρών στο Διάστημα
Είναι ένα φαγώσιμο φύκι μεγάλης θρεπτικής αξίας που διατίθεται ως συμπλήρωμα διατροφής σε φαρμακεία και καταστήματα βιολογικών προϊόντων και το οποίο, λόγω των πολλών βιταμινών που περιέχει, έχει μπει εδώ και δεκαετίες στο βασικό μενού των… αστροναυτών.
.webp)
