Ιστορία της βιομηχανίας

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Με την ανάπτυξη των πρώτων οργανωμένων κοινωνιών-πόλεων άρχισε και η ανάπτυξη της παραγωγής προϊόντων-αγαθών για τις ανάγκες των κατοίκων της πόλης και όχι μόνο.

ΟΙΚΟΤΕΧΝΙΑ 
   Η παραγωγή διαφόρων αγαθών  γίνεται στο  σπίτι(οίκος) και τα οποία προορίζονταν στην αρχή για ιδία χρήση  και αργότερα για πώληση.
   Η οικοτεχνία αναπτύχθηκε όταν πλούσιοι ιδιώτες ή  έμποροι παρήγγειλαν προϊόντα σε άτομα που εργάζονταν στο σπίτι τους δηλαδή στον οίκο τους. Από εκεί βγήκε και ο ορισμός οικοτεχνία.
   Τα προϊόντα που  παρήγαγαν  (σε μικρές ποσότητες) ήταν κυρίως είδη  διατροφής, υφάσματα ,οικιακός εξοπλισμός ,πολεμικός εξοπλισμός κτλ. 
Η παραγωγή γίνονταν με την βοήθεια  απλών  ή σύνθετων μηχανών  χρησιμοποιώντας ως πηγή  ενέργειας την  μυική ενέργεια  του ανθρώπου ή των εξημερωμένων ζώων αλλά  και την θερμική ενέργεια της φωτιάς..Αργότερα χρησιμοποίησαν την αιολική και υδροδυναμική  ενέργεια.(ανεμόμυλοι-νερόμυλοι)

  BIOTEXNIA

 Βιοτεχνία είναι μια μορφή παραγωγικής μονάδας που ασχολείται ιδιαίτερα με την μεταποίηση των πρώτων υλών σε κλίμακα προσωπικής εργασίας. Διαφέρει από την βιομηχανία στο ότι κυρίως αντιπροσωπεύει την εργασία ενός τεχνίτη που πλαισιώνεται από βοηθούς. Στη βιοτεχνία η παραγωγή των χρήσιμων προϊόντων γίνεται κυρίως με τα χέρια (χειρονακτική) και λιγότερο με μηχανικά μέσα.

Ως πηγή ενέργειας χρησιμοποιείται  η μυική ενέργεια  των ανθρώπων και  των εξημερωμένων ζώων,η χημική ενέργεια διάφορων καυσίμων αλλά και η αιολική και υδροδυναμική ενέργεια.

  Είναι το προ της βιομηχανίας στάδιο παραγωγής και επεξεργασίας των προϊόντων, χαρακτηρίζεται από:

v     Την μικρή απασχόληση.

v     Την χρησιμοποίηση του χεριού σαν κύριο όργανο εργασίας.

v     Τον περιορισμένο αριθμό εργατών.

v     Το μικρό κεφάλαιο

 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

    Με την πλατύτερη έννοια βιομηχανία εννοούμε την μετατροπή των υλών της φύσης σε προϊόντα χρήσιμα για τον άνθρωπο. Η στενότερη όμως έννοια, η οποία χρησιμοποιείται στις μέρες μας, είναι  η κατασκευή αυτών των προϊόντων από εργοστάσια και μηχανές.

   Ο αριθμός των εργαζομένων είναι σχετικά μεγάλος και ανάλογος ο όγκος των παραγόμενων προϊόντων. 

Σήμερα βέβαια σε πολλές βιομηχανίες υπερτερούν τα ρομπότ έναντι των ανθρώπων. 

Η οργάνωση και ανάπτυξη της σύγχρονης  βιομηχανίας απαιτεί κεφάλαιο,εξειδικευμένο προσωπικό,γνώσεις (know how), πρώτες ύλες,ενέργεια και μηχανές.

Ως πηγές ενέργειας χρησιμοποιούνται όλες οι υπάρχουσες.(ανανεώσιμες και μη ανανεώσιμες)

Σήμερα  σχεδόν σε όλες τις βιομηχανίες χρησιμοποιείται  η γραμμή παραγωγής που εφάρμοσε για πρώτη φορά ο Ford με αποτέλεσμα  να έχουμε μαζική παραγωγή προϊόντων σε πολύ σύντομο χρόνο και πολύ καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά.

     ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

           Ο 18ος αιώνας ήταν μια λαμπρή εποχή για τις φυσικές επιστήμες. Έγιναν νέες ανακαλύψεις και εφευρέσεις, επίσης έγινε οικονομικός και κοινωνικός μετασχηματισμός της παλιάς αγροτικής και βιοτεχνικής κοινωνίας. Αυτές οι αλλαγές που αποτέλεσαν την βιομηχανική επανάσταση δημιουργήθηκαν  το 18ο και το19οαιώνα.

  Το φαινόμενο αυτό εμφανίστηκε στην Μεγάλη Βρετανία γιατί η χώρα αυτή κατείχε σημαντική θέση στο παγκόσμιο εμπόριο. Όταν ο πληθυσμός της αυξήθηκε μεγάλωσαν οι δυσκολίες της βιοτεχνίας και της οικοτεχνίας για την αντιμετώπιση των αναγκών και των απαιτήσεων της συνεχώς αυξανόμενης εμπορικής ζήτησης.

          Η βιοτεχνική παραγωγή αντικαταστάθηκε από την παραγωγή με τις μηχανές. Αυτό ξεκίνησε πρώτα από την υφαντουργία ένα τομέα που παρουσίαζε μεγάλη ζήτηση και στο διεθνές εμπόριο.

          Η ΄΄πολυτελής παραγωγή’’ της βιοτεχνίας έδωσε τη θέση της στην ‘‘μαζική παραγωγή’’ που ήταν οικονομικότερη άρα πολύ πιο προσιτή και μπορούσε να δώσει επάρκεια προϊόντων .

  Από την  Αγγλία ξεκίνησε η Α΄ Βιομηχανική Επανάσταση με κύρια χαρακτηριστικά :

v    Την χρήση του  Κάρβουνου, το οποίο έχει άφθονο

v     Την ανάπτυξη της υφαντουργίας (Βαμβάκι έπαιρνε από τις αποικίες της όπως η Αίγυπτος ή μαλλί από το Κασμίρ της Ινδίας

v    την εκτεταμένη χρήση  σιδήρου  και με την ανάπτυξη της χημείας αργότερα  έχουμε τον χάλυβα

           Οι πρώτες κλωστοϋφαντουργικές μηχανές ήταν ξύλινες γρήγορα όμως αντικαταστάθηκαν από σιδερένιες.

           Η υφαντουργία προκάλεσε κατά κάποιο τρόπο την ανάπτυξη της σιδηροβιομηχανίας-χάλυβα που γρήγορα αναπτύχθηκε με τη χρησιμοποίηση του γαιάνθρακα στην τήξη του μετάλλου. 

Η βιομηχανία λοιπόν άρχισε να αναπτύσσεται γύρω στο 1750 με την έναρξη της Α΄ Βιομηχανικής Επανάστασης  και κυρίως με την ατμομηχανή που τελειοποίησε ο James Watt

v     Το 1770 χρησιμοποιήθηκε ο ατμός ως κινητήρια δύναμη. Χάρη στον ατμό επιτεύχθηκαν νέες μέθοδοι στη βιομηχανική εργασία.

v     Ο ατμός χρησιμοποιήθηκε στα μέσα συγκοινωνίας για τη μηχανοποίησή τους που ήταν πολύ σημαντική π.χ. τρένα  και ατμόπλοια (βαπόρια απο το αγγλικό vapor που σημαίνει ατμός)

v     Τα πλοία με φτερωτό τροχό και έλικα σημαίνουν μεγάλη πρόοδο για τη ναυτιλία και μάλιστα αντικατέστησαν τα μέχρι τώρα ιστιοφόρα.

        Επίσης με την ατμομηχανή έχουμε μια νέα εποχή στις μεταφορές της ξηράς.

v     Το 1805 έγιναν τα εγκαίνια του σιδηροδρόμου Σάρρεϋ.

v     Το 1825 εγκαινιάστηκε στην Αγγλία ο πρώτος σιδηρόδρομος του κόσμου που ήταν ανοιχτός σε δημόσιες μεταφορές (Στόκτον-Ντάρλικτον).

v     Το 1870 με την ανάπτυξη των μεθόδων τήξης του σιδήρου άρχισε η εποχή του χάλυβα.

v     Την εποχή αυτή έχουμε τεχνολογική και επιστημονική άνθηση, η επίτευξη του χάλυβα σε ράβδους έπαιξε σημαντικό ρόλο.

Στα μέσα του 19ου αιώνα έχουμε την Β΄Βιομηχανική Επανάσταση

v     Οι νέες πηγές ενέργειας ήταν το πετρέλαιο και ο ηλεκτρισμός.

Ήταν η εποχή που οι ΗΠΑ επεκτείνονταν ακάθεκτα προς την «Άγρια Δύση». Σιδηρόδρομοι, τηλεγραφικές γραμμές και δεκάδες νέες εφευρέσεις ωθούσαν δυναμικά στον εκσυγχρονισμό αυτής της απέραντης χώρας. 

Νέοι δρόμοι και σιδηρόδρομοι κατασκευάζονταν συνεχώς, κτίζονταν χιλιάδες οικισμοί, εκατοντάδες μικρές πόλεις κι εκατομμύρια άνθρωποι μετακινούνταν Δυτικά προς αναζήτηση νέας γης αλλά κι ευκαιριών πλουτισμού. 

Η συστηματική γεωργία εξαπλώθηκε στις απέραντες πεδιάδες των Μεσοδυτικών πολιτειών και η εκμηχάνιση τη γεωργικής παραγωγής προχωρούσε ταχύτατα με καινοτομίες, όπως οι θεριστικές μηχανές, που ξεκίνησαν από τις ΗΠΑ. Θεαματική άνοδο σημείωσε γενικώς η εφαρμογή της εφευρετικότητας κι επινοητικότητας στη γεωργία: ενώ το 1850 εκδόθηκαν στις ΗΠΑ μόλις 191 διπλώματα ευρεσιτεχνίας που αφορούσαν τη γεωργία, το 1871 ο αντίστοιχος αριθμός τους ξεπερνούσε τα 3.217! 

Ως αποτέλεσμα η γεωργική παραγωγή στις ΗΠΑ εκτινάχθηκε, οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων αυξήθηκαν, και εισέρρεαν προς επένδυση άφθονα ευρωπαϊκά κεφάλαια, μαζί με εκατομμύρια φτωχούς Ευρωπαίους μετανάστες.

v     Πολλές από τις τεχνικές προόδου που μας παρέχουν κάποιες ανέσεις και κάνουν την ζωή μας πιο εύκολη εμφανίστηκαν εκείνη την εποχή. Ανάμεσά τους ο κινητήρας εσωτερικής καύσης, η ηλεκτρική λάμπα, το τηλέφωνο, το ραδιόφωνο, το γραμμόφωνο, η φωτογραφική ταινία κ.λ.π.

v     Κατασκευάστηκαν σιδηρόδρομοι, διώρυγες και έκανε επίσης την εμφάνισή του ένα νέο μέσο μεταφοράς το αυτοκίνητο.

 Στα μέσα του 20 ου αιώνα έχουμε την Γ΄Βιομηχανική Επανάσταση

 Η σημερινή εποχή ορίζεται σαν ατομική εποχή αλλά θα μπορούσε να ονομαστεί και σαν εποχή της ηλεκτρονικής, των κινητήρων με αντίδραση και του πλαστικού.

  Στο δικό μας αιώνα στόχος της βιομηχανίας ήταν η σωστή οργάνωση και η αύξηση της παραγωγής. Το κλείσιμο των μικρών επιχειρήσεων και η συγκέντρωσή τους σε μεγάλες μονάδες αύξησε την μαζική παραγωγή που χρειάζεται η σύγχρονη ‘‘καταναλωτική κοινωνία’’. Ένα χαρακτηριστικό της σημερινής βιομηχανικής λειτουργίας είναι η ειδίκευση της εργασίας.

Η εργασία στην αλυσίδα της συναρμολόγησης απαιτεί ο κάθε εργάτης να παρεμβαίνει σε μια μοναδική και καθορισμένη φάση εργασίας. Αυτή η διαδικασία διαδόθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από το βασιλιά του αυτοκινήτου τον Χένρυ Φόρντ.

  Η επόμενη φάση ήταν ο αυτοματισμός που αντικαθιστά σε μεγάλο βαθμό την μυϊκή και πνευματική δύναμη του ανθρώπου με την μηχανή. Σήμερα πια υπάρχουν εργοστάσια πλήρως αυτοματοποιημένα όπου οι μηχανές τους οδηγούνται και ελέγχονται  ηλεκτρονικά.

  Σίγουρα ο καταμερισμός εργασίας προσφέρει πλεονεκτήματα κέρδους παρουσιάζει όμως πολλές αρνητικές πλευρές από ανθρώπινη άποψη.

4^η Βιομηχανική επανάσταση

Η Βιομηχανία 4.0 (Industry 4.0) είναι η ονομασία που δόθηκε στην τρέχουσα τάση της αυτοματοποίησης και της ανταλλαγής δεδομένων στις τεχνολογίες παραγωγής. Περιλαμβάνει τα κυβερνο-φυσικά συστήματα, το Διαδίκτυο των πραγμάτων, το cloud computing ,την τεχνητή νοημοσύνη(AI) και την γνωστική υπολογιστική. Η βιομηχανία 4.0 αναφέρεται συνήθως ως η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση.

 ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ  ΠΙΝΑΚΑΣ  ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΩΝ  ΠΟΥ  ΕΠΕΔΡΑΣΑΝ  ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ

 ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

 Λίθινα  εργαλεία  και όπλα                               1.000.000  π.Χ

Χρησιμοποίηση φωτιάς                                     200.000 π.Χ

Κεραμική – Υφαντουργία                                  100.000 π.Χ

Τροχός – Μεταλλουργία                                      5.000 π.Χ

Άροτρο – Ιστιοφόρα πλοία                                    <<

Ανεμόμυλος – Υδροτροχός                                1.000 μ.Χ

Ατμομηχανή                                                       1.698  μ.Χ

Κινητήρας  εσωτερικής  καύσης                        1.870  μ.Χ

Ηλεκτρικός κινητήρας                                         1.880 μ.Χ

Ατομικός αντιδραστήρας                                     1942 μ.Χ

  

Γ. ΚΛΑΔΟΙ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

     Η βιομηχανία μπορεί να διαιρεθεί σε δύο μεγάλες κατηγορίες στην βαριά και ελαφρά βιομηχανία.

  Βαριά βιομηχανία είναι η βιομηχανία που παράγει μηχανήματα, πλοία, σιδηρόδρομους, αυτοκίνητα, αεροπλάνα, διαστημόπλοια, πυραύλους κ.λ.π.

  Ελαφριά βιομηχανία είναι η βιομηχανία που παράγει προϊόντα για την κατανάλωση του κοινού π.χ. ρούχα, τρόφιμα, έπιπλα, παιχνίδια κ.λ.π.

 Η σημερινή εργοστασιακή βιομηχανία, που βρίσκεται σε καταπληκτική ακμή διακρίνεται στους εξής κλάδους, σύμφωνα με τη Διεθνή Βιομηχανική Ταξινόμηση :

1.       βιομηχανία ειδών διατροφής, εκτός ποτών

2.     βιομηχανία ποτών

3.     καπνοβιομηχανία

4.     υφαντικές βιομηχανίες

5.     βιομηχανία ειδών υποδήσεως και ενδυμασίας

6.     βιομηχανία ξύλου και φελλού, εκτός επιπλοποιίας

7.     βιομηχανία επίπλων

8.     βιομηχανία χαρτιού

9.     εκτυπωτική, εκδοτική και τυπογραφική βιομηχανία

10.  βιομηχανία δέρματος, γουναρικών

11.   βιομηχανία ελαστικού

12.  χημικές βιομηχανίες

13.  βιομηχανία παραγώγων πετρελαίου και άνθρακα

14.  βιομηχανία μη μεταλλικών ορυκτών, πλην πετρελαίου και άνθρακα

15.  βασικές μεταλλουργικές βιομηχανίες

16.  βιομηχανία μεταλλικών αντικειμένων, εκτός μηχανών

17.  κατασκευή μηχανών και συσκευών, εκτός ηλεκτρικών και μεταφορικών ειδών

18.  κατασκευή ηλεκτρικών ειδών, και άλλα πολλά

19.  κατασκευή μεταφορικών μέσων

20.διάφορες βιομηχανίες

   ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η μεγάλη ανάπτυξη της παραγωγής στα τελευταία 100 χρόνια μετέβαλε μεγάλο μέρος των βιομηχανικών χωρών της δύσης σε ‘‘κοινωνία αφθονίας’’ με τεράστια μαζική παραγωγή με σκοπό μια μαζική κατανάλωση.

 Τώρα όμως βρισκόμαστε μπροστά σε μια βαθμιαία πτώση των βιομηχανικών χωρών, που φτωχές σε πρώτες ύλες καθώς είναι και κυρίως σε πετρέλαιο, είναι υποχρεωμένες να εξαρτώνται όλο και περισσότερο για τις προμήθειες τους από μερικές χώρες του Τρίτου κόσμου. Έτσι βλέπουν πως πρέπει να συνδεθούν με αυτές γιατί η πρόοδος τους εξαρτάται από τις τιμές των ενεργειακών πόρων. Οι χώρες λοιπόν του Τρίτου κόσμου παίζουν σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία.

  Σήμερα ο κόσμος είναι χωρισμένος σε χώρες πλούσιες και φτωχές. Στις πλούσιες ανήκουν οι βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες της:

v     Ευρώπης.

v     Βόρειας Αμερικής.

v     Ιαπωνία.

v     Νέα Ζηλανδία.

v     Αυστραλία.

       Στις φτωχές χώρες ανήκουν τα περισσότερα :

v     Ασιατικά κράτη.

v     Αφρικανικά κράτη.

v     Νοτιο-αμερικανικά κράτη.

v     Οι βιομηχανικές χώρες που παρουσιάζουν υψηλό βιοτικό  και μορφωτικό επίπεδο καθώς και πλούσια οικονομία που έχει την βιομηχανία σαν προωθητικό κέντρο της.

     Ο αγροτικός πληθυσμός είναι πολύ μειωμένος τόσο από το ότι τα μηχανήματα μειώνουν το αναγκαίο προσωπικό όσο και από τα κίνητρα που υπάρχουν στις βιομηχανικές πόλεις, οι οποίες προσελκύουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.

     Με την εκβιομηχάνιση εννοούμε την πρόοδος και τη προκοπή μιας ‘‘καθυστερημένης’’ χώρας. Αν μπορεί να υπάρξει σωστή συνεργασία μεταξύ των αναπτυγμένων και υποανάπτυκτων  χωρών μπορεί να βοηθήσει στην όλη διαδικασία.

     Οι υποανάπτυκτες χώρες έχουν τις πρώτες ύλες και τα εργατικά χέρια, οι άλλες μπορούν να προσφέρουν τεχνική και οικονομική βοήθεια για τη δημιουργία εθνικής βιομηχανίας και μπορούν να εγγυηθούν την απόκτηση σε ικανοποιητικές και σταθερές τιμές των πρώτων υλών που εισάγουν από τις υποανάπτυκτες χώρες.

   Η βιομηχανία επηρεάζει και είναι αλληλένδετη με την εθνική οικονομία. Όπως και η εθνική με την παγκόσμια οικονομία.

 

Δ. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Όπως ήδη έχουμε αντιληφθεί οι συνέπειες από την ανάπτυξη της βιομηχανίας είναι τεράστιες, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές και αγγίζουν κάθε τομέα της σύγχρονης κοινωνίας.

Σημαντική συνέπεια της ανάπτυξης της βιομηχανίας είναι η δημιουργία αστικών κέντρων στις περιοχές που εγκαθίστανται εργοστάσια για να ωφεληθούν από τις εξωτερικές οικονομίες και την ανάπτυξη της δυναμικής τους ως καταναλωτικά κέντρα, κέντρα εκπαίδευσης εργατικού δυναμικού και πηγές προσφοράς παραγωγικών συντελεστών.  Θεαματική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και η δυνατότητα ανεύρεσης εργασίας έγιναν πόλος έλξης νέου εργατικού δυναμικού από την περιφέρεια. Η άναρχη εγκατάσταση των βιομηχανιών στο χώρο όπως, και η  συγκέντρωση των ανθρώπων στα μεγάλα αστικά κέντρα είχαν και αρνητικές συνέπειες, όπως την ρύπανση και την καταστροφή του περιβάλλοντος, την κυκλοφοριακή συμφόρηση, την αστυφιλία, την αποδυνάμωση της περιφέρειας κ.τ.λ.

Για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες αυτές οι οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες προσχώρησαν στον καθορισμό των βιομηχανικών ζωνών ή περιοχών, εκτάσεων δηλαδή με συγκεκριμένα όρια στις οποίες επιτρέπεται μόνο η εγκατάσταση βιομηχανιών. Επίσης με την παροχή κίνητρων προσπαθούν να αποκεντρώσουν τις υπάρχουσες βιομηχανίες και ενθαρρύνουν την ίδρυση νέων σε βιομηχανικές ζώνες ή περιοχές που χωροθετούνται κατάλληλα στη χώρα και με νέες νομοθετικές ρυθμίσεις προσπαθούν να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο λειτουργίας τους που να σέβεται το περιβάλλον και τους φυσικούς του πόρους.  

                                          

                                                                    @mytexnologia