Η μέθοδος επίλυσης προβλήματος είναι μια δομημένη προσέγγιση που βοηθά στον εντοπισμό, την κατανόηση και την αντιμετώπιση ενός προβλήματος με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.

Πρόκειται για μια διαδικασία που συνδυάζει λογική, ανάλυση και δημιουργικότητα — με στόχο τη βέλτιστη λύση.


🔍 Τα βασικά στάδια της μεθόδου επίλυσης προβλήματος(κατά Eggen & Kauchak)

  1. Προσδιορισμός του προβλήματος
    Κατανόηση της φύσης και του πλαισίου του προβλήματος. Τι ακριβώς πρέπει να επιτευχθεί;

  2. Αναπαράσταση του προβλήματος
    Δημιουργία μιας νοητικής ή γραπτής αναπαράστασης που επιτρέπει σαφέστερη κατανόηση.

  3. Επιλογή στρατηγικής επίλυσης
    Επιλογή της πιο κατάλληλης μεθόδου ή προσέγγισης για το συγκεκριμένο ζήτημα.

  4. Εφαρμογή της στρατηγικής
    Πρακτική υλοποίηση του σχεδίου και παρακολούθηση των αποτελεσμάτων.

  5. Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων
    Έλεγχος της ορθότητας της λύσης και του κατά πόσο επιτυγχάνει τον στόχο.

  6. Ανασκόπηση και βελτίωση
    Ανάλυση της ίδιας της διαδικασίας — τι λειτούργησε, τι όχι, και πώς μπορεί να βελτιωθεί.

🧠 Από την επιστήμη στη στρατηγική

Η επιστήμη αναζητά εξηγήσεις· η στρατηγική επίλυση προβλημάτων αναζητά λύσεις.
Όπως σημειώνει ο καθηγητής Giorgio Nardone, η προηγμένη στρατηγική επίλυση προβλημάτων είναι «η τέχνη του να επιτυγχάνεις το μέγιστο αποτέλεσμα με την ελάχιστη προσπάθεια».

Σε αυτή τη διαδικασία, η έμφαση μετατοπίζεται από το “γιατί” στο “πώς”:

Δεν είναι οι εξηγήσεις που οδηγούν στις λύσεις, αλλά οι λύσεις που αποκαλύπτουν τις εξηγήσεις.

⚔️ Η ιστορία του Κινέζου πολεμιστή και του ιπποτικού τουρνουά

Ένας Κινέζος μάστορας πολέμου παρακολούθησε ένα μεσαιωνικό τουρνουά στην Ευρώπη.
Όταν έμαθε ότι οι μονομαχίες θα γίνονταν ανάμεσα στους αντίστοιχους πρώτους, δεύτερους και τρίτους ιππότες, πρότεινε στον πρίγκιπά του να αλλάξει τη σειρά:

«Βάλε τον τρίτο σου πρωταθλητή να πολεμήσει με τον πρώτο του,
τον πρώτο σου με τον δεύτερο του,
και τον δεύτερό σου με τον τρίτο του.
Θα κερδίσεις δύο στις τρεις μάχες, ακόμη κι αν χάσεις την πρώτη.»

Και πράγματι, έτσι έγινε.
Η ιστορία αυτή αποτυπώνει την ουσία της στρατηγικής σκέψης: όχι περισσότερη δύναμη, αλλά έξυπνη αναδιάταξη των διαθέσιμων πόρων.

🧭 Τα βασικά βήματα της προηγμένης στρατηγικής επίλυσης προβλημάτων

  1. Ορισμός του προβλήματος
    «Φεύγετε αργότερα για να φτάσετε νωρίτερα.»
    Η σωστή διάγνωση είναι το ήμισυ της λύσης.

  2. Καθορισμός στόχου
    «Δεν υπάρχει ευνοϊκός άνεμος για τον ναύτη που δεν ξέρει πού να πάει.» — Σενέκας
    Ο στόχος πρέπει να είναι σαφής, συγκεκριμένος και ρεαλιστικός.

  3. Αξιολόγηση προηγούμενων λύσεων
    «Είναι με τις καλύτερες προθέσεις που επιτυγχάνονται τα χειρότερα αποτελέσματα.» — Oscar Wilde
    Αναλύουμε τι δοκιμάστηκε και γιατί δεν λειτούργησε, ώστε να αποφύγουμε τη συνέχιση δυσλειτουργικών προτύπων.

  4. Τεχνική “Πώς να χειροτερέψεις”
    Μια παράδοξη μέθοδος που βοηθά το μυαλό να αναγνωρίσει τι δεν πρέπει να κάνει, απελευθερώνοντας δημιουργικές εναλλακτικές.

  5. Τεχνική “Σενάριο πέρα από το πρόβλημα”
    Οραματιζόμαστε τη μελλοντική κατάσταση όπου το πρόβλημα έχει λυθεί και εντοπίζουμε τα μικρά βήματα που οδηγούν εκεί.

  6. Τεχνική “Ορειβάτης”
    Όπως οι οδηγοί βουνού σχεδιάζουν τη διαδρομή από την κορυφή προς τα πίσω, έτσι κι εμείς ξεκινάμε από τον επιθυμητό στόχο και σχεδιάζουμε βήμα-βήμα τη διαδρομή προς αυτόν.

💡 Από το «Γνώση για να αλλάξεις» στο «Αλλαγή για να γνωρίσεις»

Η προηγμένη στρατηγική επίλυση προβλημάτων δεν περιορίζεται στη θεωρητική ανάλυση.
Είναι πρακτική, δυναμική και δημιουργική διαδικασία, που διδάσκει μέσα από τη δράση.

«Αν θέλεις να μάθεις πώς λειτουργεί κάτι, προσπάθησε να αλλάξεις τον τρόπο που λειτουργεί.» — Kurt Lewin

🔚 Συμπέρασμα

Η μέθοδος επίλυσης προβλημάτων είναι κάτι περισσότερο από μια σειρά βημάτων· είναι τρόπος σκέψης.
Μας μαθαίνει να βλέπουμε πέρα από το εμπόδιο, να κατανοούμε τη λειτουργία του προβλήματος και να μετατρέπουμε τη δυσκολία σε ευκαιρία για δημιουργία.

«Χρειάζεται ένας νέος τρόπος σκέψης για να λυθούν τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τον παλιό τρόπο σκέψης.» — Άλμπερτ Αϊνστάιν