Τι είναι εργαλείο
Εργαλείο είναι εκείνο το αντικείμενο όπου μας βοηθάει στην εκτέλεση μιας εργασίας με αποτέλεσμα να την κάνουμε πιο γρήγορα,πιο εύκολα και πιο αποτελεσματικά.
Με την ανάπτυξη των πρώτων εργαλείων ,άρχισαν να αναπτύσσονται οι πρώτες μορφές πολιτισμού.
Το εργαλείο είναι ο πρόγονος της μηχανής, ή μπορούμε να πούμε ότι ένα εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν μηχανή. Π.χ μια κοφτερή πέτρα ,μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εργαλείο κοπής αλλά και ως απλή μηχανή-σφήνα για το σκίσιμο ενός ξύλου.
Αιχμηρά κομμάτια πέτρας (κροκάλες) τα οποία βρέθηκαν πριν μερικά χρόνια στις όχθες ενός ποταμού στη περιοχή Αφάρ της Αιθιοπίας είναι τα αρχαιότερα εργαλεία που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα. Χρονολογούνται γύρω στα 2,6 εκατομμύρια έτη π.Χ.
Την εποχή εκείνη
ζούσε στη περιοχή εκεί ο Homo Habilis (ο ικανός
άνθρωπος) ο οποίος είχε την ικανότητα να κατασκευάσει απλά λίθινα
εργαλεία. Επίσης χρησιμοποιούσε οστά ζώων και χοντρά ξύλα για ρόπαλα.
Χρειάστηκε ακόμα ένα εκατομμύριο χρόνια για να γίνει το
επόμενο βήμα, να γίνει δηλαδή ένα πρωτόλειο τσεκούρι το οποίο ήταν το πρώτο
σύνθετο εργαλείο κατασκευασμένο από ξύλο στο οποίο δέθηκε η κοφτερή πέτρα με τη
βοήθεια ενός φυτικού σχοινιού (ρίζες, ίνες δέντρου).
Τα πρώτα λοιπόν
εργαλεία που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος
ήταν στην ουσία και τα πρώτα αντικείμενα τεχνολογίας τα οποία
χρησιμοποίησαν οι άνθρωποι για να
καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες όπως ήταν η τροφή (εργαλεία και όπλα για να
κυνηγήσουν άγρια θηρία όπως ρόπαλα, ακόντια, μαχαίρια, τσεκούρια),η άμυνα και η προστασία απέναντι στα άγρια θηρία, στα φαινόμενα της
φύσης, στην αντιπαράθεση με άλλες φυλές. Η εξέλιξη της τεχνολογίας ήταν γενικά
αρκετά αργή. Με το πέρασμα των χρόνων και την βιολογική εξέλιξη των ανθρώπων
(Ηοmo Erectus, Homo Sapiens) εμφανίστηκαν περισσότερα και πιο εξελιγμένα εργαλεία.
Ο άνθρωπος για να κατασκευάσει εργαλεία από αρχαιοτάτων χρόνων ,έπαιρνε ιδέες παρατηρώντας τη φύση(βιομιμητική) και λειτουργικά φυσικά πρότυπα που ταίριαζαν στις εκάστοτε ανάγκες του.
Π.χ. για να κατασκεύσει ένα εργαλείο σύσφιξης ,μιμήθηκε ένα αντίστοιχο λειτουργικό πρότυπο που υπάρχει στη φύση ,όπως είναι η δαγκάνα του κάβουρα.
Το περίεργο στην όλη τεχνολογική εξέλιξη είναι ότι ,με το ίδιο υλικό που ο πρωτόγονος έφτιαξε τα πρώτα εργαλεία(πυριτόλιθος),με το ίδιο υλικό σήμερα(πυρίτιο )κατασκευάζουμε τα μικροτσίπ και πολλά άλλα πράγματα.Για να το πετύχει αυτό ο άνθρωπος χρησιμοποιεί την συσσωρευμένη γνώση που έχει δημιουργήσει.
Aνάλογα με το είδος
του υλικού που χρησιμοποίησε ο
άνθρωπος για να κατασκευάσει τα εργαλεία του, η προϊστορία χωρίστηκε σε
τρεις μεγάλες περιόδους:
Εποχή του Λίθου: Εργαλεία κατασκευασμένα από πέτρες (2.500.000 π.Χ - 3.500 π.Χ). Στη
περίοδο αυτή επικρατούν εργαλεία κατασκευασμένα από πετρώματα, κόκκαλα ζώων,
κέρατα ζώων και κομμάτια ξύλου. Ειδικά διακρίνουμε τα πετρώματα: κροκάλες, πυριτόλιθος, χαλαζίας και οψιανός (μαύρο
φυσικό γυαλί πλούσιο σε πυρίτιο. Περισσότερα για το πυρίτιο και τις χρήσεις του στον παρακάτω σύνδεσμο
Εποχή του Χαλκού: Εργαλεία κατασκευασμένα από
χαλκό-ορείχαλκο (3.500 π.Χ - 1500 π.Χ).
Εννοείται εκείνη η περίοδος ανάπτυξης ενός πολιτισμού
κατά την οποία έχουν αναπτυχθεί μεταλλουργικές τεχνικές εξόρυξης του χαλκού από
φυσικά κοιτάσματα και ανάμειξής του με άλλα μέταλλα (όπως ο κασσίτερος) για τη
δημιουργία του μπρούντζου και αργότερα με ψευδάργυρο για τη κατασκευή του ορείχαλκου.
Όλα τα εργαλεία
της περιόδου εκείνης είναι πλέον κατασκευασμένα από χαλκό: πολεμικά όπλα, ασπίδες,
εργαλεία καθημερινής χρήσης, εργαλεία επεξεργασίας υλικών κ.α.
Εποχή του Σιδήρου: Εργαλεία κατασκευασμένα από σίδηρο (1500 π.Χ - 700 π.Χ)
Μόλις το 1500 π.Χ. εμφανίζονται τα πρώτα εργαλεία από
σίδηρο. Στην Ελλάδα το μέταλλο αυτό έγινε γνωστό με την κάθοδο των Δωριέων,
1200 π.Χ. Τα εργαλεία γίνονται πιο ανθεκτικά, καλύτερα, και θα διαδραματίσουν
σπουδαίο ρόλο στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Στο πέρασμα των
χρόνων με τη βοήθεια της επιστήμης θα
δημιουργηθούν διάφορα κράματα σιδήρου (χυτοσίδηρος, χάλυβας-ατσάλι, ανοξείδωτος
χάλυβας, ) με το οποία ο άνθρωπος θα
κατασκευάσει πολλά αντικείμενα τεχνολογίας .
Τα εργαλεία ανάλογα με τη χρήση τους μπορούμε να τα
ταξινομήσουμε σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα τη χρήση, τα επαγγέλματα και το
σκοπό που εξυπηρετούν.
Εργαλεία Κοπής:
Είναι εκείνα τα εργαλεία που έχουν ως σκοπό την κοπή ενός υλικού. Τέτοια
εργαλεία είναι το ψαλίδι, τα διάφορα είδη πριονιού, το κοπίδι, το μαχαίρι, το
δρεπάνι κ.α.
Εργαλεία μέτρησης: Είναι εκείνα τα εργαλεία που μας βοηθάνε να μετρήσουμε ένα μέγεθος
(μήκος, θερμοκρασία, πίεση, ένταση ρεύματος κ.α.). Τέτοια εργαλεία είναι το
μέτρο, ο χάρακας, το παχύμετρο, η ζυγαριά, το πολύμετρο, το θερμόμετρο κ.α.
Εργαλεία καθοδήγησης: Είναι εκείνα τα εργαλεία που μας καθοδηγούν έτσι ώστε
να γίνει μια εργασία με ακρίβεια. Τέτοια εργαλεία είναι το αλφάδι, ο χάρακας, ο
διαβήτης, το τρίγωνο, γωνία μαραγκού
κ.α.
Εργαλεία Συγκράτησης: Είναι εκείνα τα εργαλεία που μας βοηθάνε να κρατάμε
σταθερό ένα υλικό έτσι ώστε να δουλεύουμε με μεγαλύτερη άνεση και ασφάλεια.
Τέτοια εργαλεία είναι η πένσα, ο σφιγκτήρας, η μέγγενη.
Η χρήση των εργαλείων είχε πολλές θετικές επιπτώσεις στη
ζωή των ανθρώπων. Πολλά επαγγέλματα δημιουργήθηκαν εξαιτίας των διαφόρων
εργαλείων. Επαγγέλματα όπως του υδραυλικού, του ηλεκτρολόγου, του μηχανικού δεν
θα είχαν αναπτυχθεί εάν δεν υπήρχαν τα εργαλεία. Αυτό έδωσε δουλειά στους
ανθρώπους και παράλληλα ανάπτυξη στην οικονομία. Με τη χρήση των εργαλείων αλλά
και των μηχανών αναπτύχθηκαν οι πρώτες βιοτεχνίες οι οποίες βοήθησαν στη πρόοδο
της κοινωνίας και της οικονομίας. Τα εργαλεία εξασφάλισαν στους ανθρώπους
καλύτερες συνθήκες εργασίας, καλύτερη οργάνωση της καθημερινότητας
του,μεγαλύτερη ασφάλεια στην εκτέλεση των εργασιών. Στις διάφορες τέχνες (π.χ.
ζωγραφική, γλυπτική, κεραμική) τα εξειδικευμένα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν
για να κατεργαστούμε τα υλικά έδωσαν σπουδαία έργα τέχνης στην ανθρωπότητα και
στο πολιτισμό. Τέλος τα εργαλεία επηρέασαν το Περιβάλλον αφού με τη βοήθειά
τους ο άνθρωπος μπορεί πια να καλλιεργήσει τη γη εύκολα και να την κάνει
εύφορη. Το εργαλείο αποτέλεσε τον πρόδρομο της μηχανής.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΑΓΑΠΟΥΝ ΤΗΝ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
